ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΑΛΟΓΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2004
Τη Σκύρο επισκέφθηκε από 29 Σεπτεμβρίου έως 2 Οκτωβρίου 2004, ομάδα κτηνιάτρων για εξέταση της υγείας των αλόγων, απαρτιζόμενη από τους κ.κ.Garry Draper – Οδοντίατρο, τον J.R.Fairgrieve – κτηνίατρο και την κα. Janet Eley – χειρούργο κτηνίατρο, από την οποία ακολουθεί αναφορά:
Η Σκύρος είναι το μεγαλύτερο νησί των Σποράδων και αποτελείται από δύο ορεινά τμήματα, τα οποία συνδέονται με μία στενή λωρίδα γης. Το νότιο κομμάτι ονομάζεται «Βουνό», είναι άγονο και κρημνώδες και εκεί ζουν περιπλανώμενα ελεύθερα τα αλογακια. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 90 Σκυριανά αλογάκια στο νησί. Οι ιδιοκτήτες λαμβάνουν μια επιδότηση από το Υπουργείο Γεωργίας για να αναπαράγουν και να φροντίζουν τα αλογάκια. Αυτά τα χρήματα δεν έχουν δοθεί τα τελευταία χρόνια, ούτε το Υπουργείο έχει διεξάγει την ετήσια απογραφή. Στα περισσότερα από τα αλογάκια έχει τοποθετηθεί μικροτσίπ, ώστε να μπορούν να αναγνωριστούν τα ίδια και οι ιδιοκτήτες τους. Ο κ. Νίκος Κρητικός, ο οποίος εργάζεται για τον Δήμο, κρατάει όλα τα στοιχεία των μικροτσίπ για τα αλογάκια. Η κα Linde Μαρουδή οργάνωσε όλα τα clinics στη Σκύρο. Επίσης οργάνωσε το ταξίδι μας και τη διαμονή μας. Ο Νίκος και η Linde σκανάρισαν όλα τα αλογάκια τα οποία εμείς περιποιηθήκαμε και μας βοήθησαν στην δουλειά μας. Οργανωτική βοήθεια μας παρείχαν αρκετοί από τους ιδιοκτήτες, καθώς επίσης καφέ και ελαφρά γεύματα. Για τα παραπάνω τους ευχαριστούμε ιδιαιτέρως.
Το Ίδρυμα Elisa Pilkington χρηματοδότησε αυτήν την επίσκεψη μας στο νησί. Η Easy jet καθώς και η Ολυμπιακή Αεροπορία δεν μας χρέωσαν για τα παραπάνω κιλά στις αποσκευές μας. Λάβαμε επίσης μια δωρεά των 50Ευρώ από έναν ιδιοκτήτη δύο (2) αλόγων.
Εξετάσαμε 91 άλογα κατά τη διάρκεια της ολιγοήμερης επίσκεψής μας.
Από τα οποία:
– 15 γαϊδούρια ηλικίας μεταξύ 6 μηνών και 25 ετών, κατηγορία (κλίμακα) κατάστασης από 2 έως 3.
– 12 μουλάρια ηλικίας 1 έτους έως 26 ετών, κατηγορία από 2- έως 3+.
– 8 αλογάκια όχι Σκυριανά, ηλικίας 2 ετών έως 24 ετών, κατηγορία από 2+ έως 4.
– 2 άλογα ενήλικα, κατηγορία 3.
– 12 Σκυριανά αλογάκια κάτω των 3 ετών. Δύο με τα πουλάρια τους, κατηγορία από 1- έως 3-.
– 16 Σκυριανά αλογάκια άνω των 3 ετών. Τρία με τα πουλάρια τους, κατηγορία από 1- έως 3.
– 21 Σκυριανά αλογάκια άνω των 2 ετών με σοβαρό οδοντιατρικό πρόβλημα, κατηγορία από 1- έως 4.
Η γενική κατάσταση των Σκυριανών αλόγων ήταν χειρότερη από αυτή των γαϊδουριών και των μουλαριών. Τα γαϊδούρια και τα μουλάρια χρησιμοποιούνταν σε εργασίες και ήταν όλα σε πολύ καλή κατάσταση.
ΜΟΥΛΑΡΙΑ (12)
Το μέγεθος τους ήταν μεταξύ 1.10μ. με 1.63μ. Το βάρος μεταξύ 200 και 700 κιλών. Τους έγινε θεραπεία για τα σκουλήκια και επίσης αντιτετανικό εμβόλιο. Μόνο ένα (1) είχε μικρά οδοντικά εξογκώματα. Όλα είχαν μυτερές ακίδες στα πλαϊνά τους δόντια, τα οποία αφαιρέθηκαν σχετικά εύκολα λιμάροντάς τα. Τα πόδια τους ήταν σε καλή κατάσταση. Τρία (3) χρειάστηκαν λιμάρισμα στα νύχια. Δύο (2) ήταν ήδη πεταλωμένα και ένα (1) χρειαζόταν διόρθωση λόγω παράπλευρης ανισορροπίας. Ένα (1) είχε μια πληγή στο κεφάλι (coronary band) η οποία χρειαζόταν θεραπεία και φτιάξιμο.
ΓΑΪΔΟΥΡΙΑ (15)
Το μέγεθος τους ήταν μεταξύ 0,80μ. έως 1,20μ. Το βάρος τους μεταξύ 60 και 220 κιλών. Τους έγινε θεραπεία για τα σκουλήκια και επίσης αντιτετανικό εμβόλιο. Δεκατρία (13) είχαν μυτερές ακίδες στα πλαϊνά τους δόντια, οι οποίες αφαιρέθηκαν με οδοντιατρική λίμα. Σε ένα (1) αφαιρέθηκε η πέτρα από τον κυνόδοντα. Τρία (3) είχαν εξογκώματα στην επιφάνεια του 6ου επάνω δοντιού. Ένα (1) δεν είχε τους κάτω κοπτήρες παρά μόνο μικρά σημάδια που είχαν παραμείνει πάνω στα ούλα. Έξι (6) χρειάστηκαν λιμάρισμα στα νύχια και ένα (1) είχε παράπλευρη ανισορροπία. Ένα (1) είχε μια βαθιά πληγή χαραγμένη στο σαγόνι, η οποία είχε προκληθεί από την αλυσίδα των χαμούρων. Του έγινε θεραπεία και του δόθηκαν αντιβιοτικά. Έγινε σύσταση του ιδιοκτήτη να μην χρησιμοποιήσει το ζώο για μια εβδομάδα και να του βγάλει τα χάμουρα. Τα χάμουρα επικαλύφθηκαν με επίδεσμο για να αποφευχθεί περαιτέρω ζημιά στο ζώο, στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δεν θα συμμορφωθεί με τις συστάσεις μας.
ΑΛΟΓΑ και ΑΛΟΓΑΚΙΑ πάνω από 1.22 μ (10)
Το μέγεθος αυτής της ομάδας ήταν μεταξύ 1,22μ. έως 1,53μ. Το βάρος τους μεταξύ 300 και 600 κιλών. Τους έγινε θεραπεία για τα σκουλήκια καθώς και αντιτετανικό εμβόλιο. Όλα τα ζώα είχαν μυτερές ακίδες οι οποίες αφαιρέθηκαν από τα πλαϊνά τους δόντια. Ένα (1) 19χρονο αλογάκι είχε προγναθισμό και ένα (1) 24 ετών είχε ασύμμετρους κοπτήρες σε σφηνοειδές σχήμα. Και στα δύο (2) έγινε διορθωτική οδοντική εργασία. Επτά (7) χρειάστηκαν λιμάρισμα στα νύχια, δύο εκ των οποίων είχαν παράπλευρη ανισορροπία. Τα πέταλα αφαιρέθηκαν από ένα (1) ζώο για να μπορέσουν να λιμαριστούν τα πολύ μακριά νύχια. Ένα γέρικο αλογάκι, που ακόμη προσφέρει τις υπηρεσίες του, είχε αρθρίτιδα στα γόνατα και πρήξιμο, και 50% μείωση της λειτουργικότητάς των αρθρώσεων.
ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΑΛΟΓΑΚΙΑ κάτω των 3 ετών (12)
Το μέγεθός τους ήταν μεταξύ 0,80μ. έως 1,20μ. Το βάρος τους μεταξύ 80 και 300 κιλών. Επτά (7) ζώα σε αυτή την ομάδα ήταν λιποβαρή στην κατηγορία 2 ή και χαμηλότερα. Δύο (2) από αυτές τις νεαρές φοράδες είχαν τα πουλάρια τους μαζί. Τους έγινε θεραπεία για τα σκουλήκια καθώς και αντιτετανικό εμβόλιο. Μόνο τρία (3) χρειάζονταν λιμάρισμα στα νύχια. Ένα (1) είχε μια πληγή στα πλευρά του. Τα περισσότερα ζώα της ομάδας είχαν μυτερές ακίδες στα πλαϊνά τους δόντια. Δύο (2) είχαν κυνόδοντα. Κανένα από αυτά σε αυτή την ηλικία δεν είχε ιδιομορφίες στο κάτω 6ο δόντι. Πολλά είχαν ακόμη τα βρεφικά δόντια τους. Κάποια είχαν ήδη χάσει τα κάτω 6α βρεφικά δόντια και τα κάτω 6α μόνιμα δόντια είχαν αρχίσει να βγαίνουν και έτσι δεν περιμέναμε να βρούμε το οδοντικό πρόβλημα που είδαμε στα μεγαλύτερα ζώα. Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού τα δόντια δεν βγαίνουν με τον ίδιο ρυθμό όπως στα στείρα ζώα. Στα ζώα που είναι σε κακή κατάσταση οι οπλές και τα δόντια δεν μεγαλώνουν ανάλογα όπως σε ζώα που βρίσκονται σε καλή κατάσταση.
ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΑΛΟΓΑΚΙΑ πάνω από 3 χρονών (16 συνολικά)
Το μέγεθός τους ήταν μεταξύ 1.00μ. έως 1,20μ. Το βάρος τους μεταξύ 100 και 350 κιλών στην κατηγορία από 1- έως 3+. Έντεκα ζώα σε αυτή την ομάδα ήταν αδύνατα, π.χ. κατηγορία από 1- έως 2, από τα οποία τρία (3) ήταν φοράδες οι οποίες είχαν και τα πουλάρια τους. Τους έγινε θεραπεία για τα σκουλήκια καθώς και αντιτετανικό εμβόλιο. Σε οκτώ (8) έγινε λιμάρισμα στα νύχια τους και ένα (1) είχε παράπλευρη ανισορροπία. Μία (1) φοράδα αναπαραγωγής σε μεγάλη ηλικία είχε το ένα γόνατο εκτοπισμένο (βγαλμένο από τη θέση του). Μία (1) φοράδα 5 ετών είχε οξεία μόλυνση του αναπνευστικού και της χορηγήθηκαν αντιβιοτικά. Ο τοπικός κτηνίατρος συμφώνησε να επισκεφθεί και να επανεξετάσει το ζώο και τα υπόλοιπα της ομάδας, αργότερα μέσα στη βδομάδα. Όλη αυτή η ομάδα είχε μυτερές ακίδες στα πλαϊνά δόντια και τους έγινε θεραπεία. Ένα (1) επτάχρονο αλογάκι είχε διατηρήσει το κάτω 6ο βρεφικό δόντι σαν καπάκι (σκέπασμα) του μόνιμου δοντιού. Το καπάκι αυτό είχε ιδιομορφίες με αποτέλεσμα το μόνιμο δόντι να αναπτύξει τις ίδιες ιδιομορφίες μεγαλώνοντας αργότερα. Ένα (1) πέντε ετών αλογάκι είχε ένα γωνιακό κοπτήρα, ο οποίος μεγάλωνε έχοντας λάθος κλίση.
ΣΚΥΡΙΑΝΑ ΑΛΟΓΑΚΙΑ με Οδοντικές Ιδιομορφίες (συνολικά 21)
Το μέγεθός τους ήταν μεταξύ 0,90μ. έως 1,20μ. Το βάρος τους από 120 έως 350 κιλά. Επτά (7) ήταν αδύνατα, κατηγορία από 1- έως 2, ηλικίας από 2 έως 28 ετών. Τους έγινε θεραπεία για τα σκουλήκια καθώς και αντιτετανικό εμβόλιο. Ήταν έξι (6) αρσενικά, δύο (2) ευνουχισμένα και δεκατρείς (13) φοράδες σε αυτή την ομάδα. Έξι αλογάκια είχαν το γνήσιο χρώμα του Σκυριανού αλόγου. Τα υπόλοιπα αλογάκια της ομάδας είχαν διάφορα χρώματα, όπως άσπρο, μπεζ και καστανό και κάποια είχαν άσπρα σημάδια στα κάτω άκρα και στο κεφάλι. Σε δώδεκα (12) έγινε λιμάρισμα στα νύχια τους. Μία (1) φοράδα είχε ενδονυχίτιδα, ήταν παχιά και είχε πολύ μακριά νύχια. Είχε επίσης αποστήματα και στα δύο πισινά πόδια. Τα πόδια δέθηκαν με ειδικό επίδεσμο και της χορηγήθηκαν παυσίπονα. Δύο (2) είχαν πρόβλημα με τα μάτια. Ένα (1) είχε κτυπήσει το μάτι του και του χορηγήθηκε αντιβιοτική αλοιφή. Ένα (1) αρσενικό με ένα παλαιό κάταγμα στο κόκαλο χρειάστηκε ειδικό λιμάρισμα στα νύχια.
Ένα (1) γέρικο αρσενικό είχε διάρροια και του χορηγήθηκε θεραπεία και έγινε σύσταση στον ιδιοκτήτη για την διατροφή του και την περιποίηση του. Δύο(2) είχαν πρόβλημα με τα μηροκνήμια και παρουσίασαν μια παραμόρφωση της επιγονατίδας. Αρκετά ζώα είχαν αυγά από παράσιτα στα πόδια τους και τοποθετήθηκε αλοιφή. Ένα (1) ζώο χρειάστηκε να ναρκωθεί ώστε να του αφαιρεθούν οι κοφτερές ακίδες των δοντιών: και τα εικοσιένα (21) ζώα είχαν κοφτερές ακίδες στους κάτω (Νο 6) τραπεζίτες. Αυτές οι ακίδες, σε πολλές περιπτώσεις, έγδερναν το μαλακό ιστό του ουρανίσκου και τελικά θα κατάφερναν να τρυπήσουν την αρτηρία. Επίσης από αυτά τα ζώα αφαιρέθηκαν αιχμηρές ακίδες από τα πλαϊνά δόντια. Επίσης ένα (1) ζώο δύο ετών είχε πρόβλημα με τους κοπτήρες και δεν μπορούσε να βοσκήσει. Αυτό το ζώο ήταν εξασθενημένο. Ένα (1) εικοσάχρονο αλογάκι είχε ένα χαλαρό κοπτήρα. Δύο (2) ζώα ήταν πολύ δύστροπα και νευρικά και δεν μπορέσαμε να τα εξετάσουμε.
Όλες οι παραπάνω περιπτώσεις χρειάζονται τακτική οδοντιατρική παρακολούθηση, χωρίς την οποία το πρόβλημα των δοντιών μπορεί να αποβεί μοιραίο για τα ζώα. Ο Garry Draper και εγώ πιστεύουμε ότι το πρόβλημα είναι κληρονομικό και ότι το πρόγραμμα αναπαραγωγής για τα Σκυριανά αλογάκια πρέπει να επανεξεταστεί, για να μπορέσει να επιβιώσει το είδος. Θα εξετάσουμε μια ομάδα από 50 Σκυριανά αλογάκια στη Θεσσαλονίκη με φοιτητές κτηνιάτρους και με τον Dr. Διακάκη. Είναι πολύ σημαντικό να δούμε εάν και αυτή η ομάδα παρουσιάζει το ίδιο οδοντικό πρόβλημα.
Janet L. Eley.